Tiosiarczan sodu (Na2S2O3) – nieorganiczny związek chemiczny, sól sodu oraz hipotetycznego kwasu tiosiarczanowego. W temperaturze pokojowej ma postać bezbarwnych kryształów o gęstości 1,67 g/cm3. Dobrze rozpuszczalny w wodzie: w temperaturze 20*C – 68,4 g/100 cm3; w temperaturze100*C – 255 g/100 cm³. Nierozpuszczalny w alkoholu. Uwodniony tiosiarczan sodu (Na2S2O3 * 5H2O) w temperaturze 48*C rozpuszcza się w swojej wodzie krystalicznej, a po rozpuszczeniu przechodzi w stan cieczy przechłodzonej i dlatego w skutek wrzucenia do niego kryształu tiosiarczanu sodu, bądź oddziaływania nagłym impulsem (uderzenie) zaczyna krystalizować z wydzieleniem ciepła (o temp. około 45*C) to zjawisko znalazło zastosowanie w grzałkach chemicznych. Tiosiarczany mają właściwości redukcyjne ze względu na to, że posiadają jeden dwu ujemny atom siarki i jeden na +6 stopniu utlenienia.
W fotografii używany jako utrwalacz, ponieważ tworzy białe kompleksy z jonami srebra, w skutek czego usuwa nie naświetlony bromek srebra z kliszy:
Używany do obniżania poziomu chloru w basenach (antichlor), gdyż ma zdolności do wiązania wolnego chloru:
Stosowany do garbowania skóry. Jest antidotum na cyjanki, ponieważ reaguje z nimi w efekcie dając rodanki które nie są tak szkodliwe, w żołądku reakcja jest katalizowana przez enzym rodanazę. W chemii analitycznej jest wykorzystywany jako odczynnik redukujący jod (w jodometrii):
Potrzebne odczynniki:
Potrzebny sprzęt:
Do kolby z 63 gramami siarczanu(IV) sodu rozpuszczonymi w 125 ml wody dodajemy 10g siarki. Kolbę zamykamy chłodnicą. Uruchamiamy obieg wody w chłodnicy, po czym roztwór doprowadzamy do wrzenia i w tym stanie przetrzymujemy go przez około 4-6 godzin (dokładniej przerywamy go, gdy próbka pobrana z kolby nie będzie dawać osadu siarczanu(IV) wapnia z roztworem chlorku wapnia). Po tym roztwór odsączamy od reszty siarki i zagęszczamy do pojawienia się kryształów. Zagęszczony roztwór wkładamy do lodówki na dzień do krystalizacji. Odsączamy wydzielone kryształy, które następnie przemywamy zimną wodą i suszymy. Roztwór możemy poddać ponownie krystalizacji i postąpić tak samo jak z poprzednimi kryształami. Wydajność 50-55g.
Artykuł napisał:
Dbraven
Literatura:
– Wikipedia.org – (Wersja angielska),
– Preparatyka Nieorganiczna – J. Sypniewski,
– Ciekawe doświadczenia cz. I – S. Sękowski,
– Skrypt PWSZ, Krosno 2002 – H. St. Różański,
– ”Chemia Nieorganiczna TOM I”, Włodzimierz Trzebiatowski.